داستان کتاب

از لوح گلی تا کتابهای الکترونیکی

کتاب در عمر تقریبی پنج هزار ساله‌ی خود مسیر شگفتی را از لوح گلی آغاز کرد تا به نشر الکترونیک برسد. از نوشتن بر لوح گلی تا آغاز نشر گسترده کتاب ۴۵۰۰ طول کشید، اما شتاب تحولات در چند دهه گذشته شگفت‌انگیز است.

روز جهانی کتاب

یونسکو از سال ۱۹۹۵ روز ۲۳ آوریل (سوم اردیبهشت) را به عنوان روز جهانی کتاب و حقوق مولفان وارد تقویم خود کرده است. تولد و مرگ برخی از نویسندگان نامدار جهان از جمله ویلیام شکسپیر و میگوئل سروانتس نیز با این روز مصادف است. 


سابقه نام‌گذاری

سابقه‌ی این نامگذاری به سنتی در کاتالونیای اسپانیا بازمی‌گردد که در آن کتابفروشان روز ۲۳ آوریل همراه هر کتاب شاخه گلی نیز به خریدار هدیه می‌دادند. در بسیاری از کشورها در روز جهانی کتاب برنامه‌های مختلفی برای تشویق و ترغیب کودکان و نوجوانان به خریدن و خواندن کتاب تدارک می‌بینند

خط میخی

باستان‌شناسان و تاریخ‌نویسان از وجود کتابخانه‌هایی با ده‌ها هزار لوح گلی در شهرهای سومریان (هزاره دوم و سوم پیش از میلاد) سخن می‌گویند. مرکز تمدن سومریان در جنوب عراق کنونی و میان دو رود دجله و فرات قرار داشته و این قوم حدود پنج‌هزار سال پیش خط میخی را برای نگارش ابداع کردند. عکس: خط میخی در کتیبه‌های پرسپولیس

پاپیروس

در تاریخ ۱۰ مه ۱۹۳۳ در آلمان کتاب‌هایی که در تضاد با ایدئولوژی حزب سوسیالیست ملی کارگران آلمان هیتلری تشخیص داده شده بود، از کتابخانه‌ها و کتاب‌فروشی‌های سراسر آلمان جمع و به طور یک‌جا در مراسم رسمی کتاب‌سوزی نابود شد. در تاریخ ۲۰ مارس ۱۹۹۵ میلادی، بنای یادیودی از کتاب‌سوزان نازی‌ها در داخل محوطه ببل‌پلاتس در شهر برلین افتتاح شد که طراح آن یک هنرمند اسرائیلی است



کتاب چوبی یونانیان

در سنگ‌‌نگاره‌های برخی از پرستشگاه‌های آتن کتاب‌هایی به چشم می‌خورد که از تعدادی لوح چوبی متصل به هم ساخته شده‌اند. این فرم بعدها به یکی از متداول‌ترین شکل‌های کتاب با برگه‌هایی از چرم تکامل یافت و از قرن چهارم تقریبا جایگزین طومار پاپیروس شد.


رواج کاغذ

افزایش تعداد عنوان‌ها و ضخامت و گرانی اوراق چرم و پوست رفته‌رفته راه را برای استفاده از کاغذ باز کرد. چین یکی از نخستین کشورهایی است که به تولید انبوه کاغذ‌های بسیار نازک پرداخت. پارچه ابریشم نیز به خاطر دوام و مرغوبیت برای تولید کتاب‌های نفیس به کار گرفته می‌شد


حروف چاپی

استفاده از حروف قابل جا‌به‌جایی و حروف‌چینی گام بعدی در تکامل تولید انبوه کتاب بوده است. سازمان یونسکو در سال ۲۰۰۱ نسخه‌ای از تعالیم بودایی را که در سال ۱۳۷۷ با این شیوه در کره تکثیر شده، به عنوان میراث فرهنگی بشر به ثبت رساند.


ماشین چاپ

نیاز به تعداد بیشتر کتاب باعث شد که یوهانس گوتنبرگ آلمانی با الهام از تکنیکی که در چین و کره ابداع شده بود، نخستین ماشین چاپ با استفاده از حروف قابل جابه‌جایی را در میانه‌ی قرن پانزدهم میلادی اختراع کند.


گسترش کتاب‌های چاپی

فهرست کتاب‌های چاپی در دنیای آلمانی‌زبان قرن شانزدهم بیش از ۹۰ هزار عنوان را دربردارد و گمان می‌رود در این قرن بین ۴۰ تا ۶۰ هزار عنوان دیگر نیز منتشر شده که به این فهرست راه نیافته‌اند.


کتاب‌های رنگی

بیش از ۴۵۰۰ سال طول کشید تا کتاب از لوح گلی به تعدادی صفحه‌ی کاغذی میان دو جلد تحول پیدا کند و کالایی بشود در دسترس عامه مردم. از این دوران کمتر از چهار قرن زمان لازم بود تا کتاب با تصویرهای چهار رنگ و در تیراژ‌های میلیونی منتشر شود.


نشر الکترونیک

شتاب این تحول و تغییرات با ورود انسان به دنیای نشر الکترونیک چنان ابعادی پیدا کرد که در کمتر از سه دهه برای نوشتن و تکثیر کتاب دیگر نه به کاغذ نیاز است نه به دستگاه چاپ. نخستین کتابی که فقط بر روی صفحه کامپیوتر قابل خواندن بود اثری است از ویلیام گیبسون، نویسنده آمریکایی داستان‌های علمی- تخیلی که در ۴۰ سالگی نویسنده (۱۹۸۸) برای خرید به بازار عرضه شد.


کتاب سوزان دوران هیتلر

در تاریخ ۱۰ مه ۱۹۳۳ در آلمان کتاب‌هایی که در تضاد با ایدئولوژی حزب سوسیالیست ملی کارگران آلمان هیتلری تشخیص داده شده بود، از کتابخانه‌ها و کتاب‌فروشی‌های سراسر آلمان جمع و به طور یک‌جا در مراسم رسمی کتاب‌سوزی نابود شد. در تاریخ ۲۰ مارس ۱۹۹۵ میلادی، بنای یادیودی از کتاب‌سوزان نازی‌ها در داخل محوطه ببل‌پلاتس در شهر برلین افتتاح شد که طراح آن یک هنرمند اسرائیلی است


وضعیت نشر در ایران

افزایش قیمت لوازم مرتبط با حوزه نشر در کنار ممیزی‌های وزارت ارشاد و عدم صدور مجوز برای انتشار برخی از کتاب‌ها باعث شده است ناشران بیش از گذشته در فشار باشند. در نیمه دوم سال گذشته خورشیدی فعالیت بیش از ۲۰۰ انتشارات به‌طور کامل متوقف شده است.


سرانه مطالعه در ایران

ارقام متفاوتی از سرانه مطالعه روزانه در ایران منتشر شده است. سرانه مطالعه کتاب بین ۲ دقیقه تا ۶ دقیقه متغیر است. گرچه مسوولان مربوطه در آخرین آمار اعلامی خود مدعی شدند که سرانه مطالعه ایرانیان ۷۵ دقیقه و ۳۴ ثانیه است که ۱۵ دقیقه و ۱۷ ثانیه مربوط به کتاب، ۳۲دقیقه و ۵۶ ثانیه مربوط به روزنامه، ۵ دقیقه و ۴۲ ثانیه نشریه و ۲۱ دقیقه و ۳۵ ثانیه مربوط به قرآن است.

 اگر ۷ میلیارد انسان روی زمین‌ به سبک آمریکایی‌ها زندگی می‌کردند... 

 طبیعت - مردم هر کشور، در مصرف انرژی و مواد غذایی و نیز تولید زباله و گازهای گلخانه‌ای،‌ روش خود را دارند. در این اینفوگرافیک می‌بینید که اگر همه مردم دنیا،‌ به سبک مردم کشوری خاص زندگی کنند، به چه‌قدر زمین نیاز داریم
  مردم هر کشوری، معمولا عادات مخصوص به خود را در زندگی دارند. برخی، عادت دارند به میزان زیاد از انرژی استفاده کنند و برخی،‌ در مصرف انرژی خیلی کم‌مصرف هستند. برخی،‌ زباله زیاد تولید می‌کنند، ‌برخی سوخت زیاد می‌سوزانند و ....
 پاپ‌ساینس، به این موضوع پرداخته که با توجه به عادت‌های هر کشور، اگر قرار بود مردم دنیا به سبک مردم هر کشوری زندگی کنند، در مجموع به چه‌قدر از زمین برای زندگی نیاز بود. اگر مثل مردم برخی از کشورها مانند هندوستان زندگی کنیم، همین زمین هم برای ما زیاد خواهد بود؛ اما اگر همه بخواهند به روش آمریکایی‌ها زندگی کنند، ‌آن‌وقت به فضایی معادل چهار برابر زمین نیاز خواهیم داشت.
 احتمالا پیش از این هم شنیده بودید که آمریکایی‌ها، ‌بخش زیادی از مواد زمین را استفاده می‌کنند. شاید حتی برخی آمارها در این مورد را هم شنیده باشید:‌ آمریکایی‌ها تنها 5 درصد از جمعیت کل زمین را تشکیل می‌دهند،‌ اما 20 درصد انرژی جهانی را مصرف می‌کنند. همچنین 15 درصد گوشت زمین را می‌خورند و 40 درصد از زباله‌های کل زمین را تولید می‌کنند. اما این ارقام،‌ شاید زیاد نشان‌دهنده تفاوت‌های سبک زندگی مردم کشورهای مختلف نباشد.
 اینفوگرافیکی که توسط روزنامه‌نگاری به نام تیم دوشانت ارائه شده، شاید این مفهوم را به شکلی ملموس‌تر و قابل مقایسه‌تر در اختیار همه قرار دهد.

 دوشانت برای تهیه این اینفوگرافیک، ‌از تخمین‌های سال 2011 گلوبال فوت‌پرینت نت‌وورک استفاده کرد که میانگین تاثیر مردم کشورهای مختلف بر اکولوژی را محاسبه کرده بودند. آن‌چه به عنوان تاثیر مردم در این مطالعه محاسبه شده است، میزان زمینی را در بر می‌گیرد که یک فرد به طور میانگین برای تامین زندگی سالانه خود بدان نیاز دارد،‌ تا بتواند هر آن‌چه را مصرف می‌کند،‌ شامل غذا،‌ کالاها و انرژی به دست بیاورد. ان شاخص به علاوه، میزان کربن تولیدی را هم در نظر می‌گیرد که اصطلاح آشناتری به حساب می‌آید و از طریق محاسبه مقدار زمینی که لازم است تا گازهای گلخانه‌ای آزاد شده به واسطه یک فرد به طور میانگین، خنثی شود، به دست می‌آید. سپس وی این ارقام تخمین‌زده شده را در تعداد جمعیت کل زمین (حدود 7 میلیارد نفر) ضرب کرده تا ببیند مقدار زمینی که مورد نیاز خواهد بود،‌ چه‌قدر است.
 اگر چنین فرض کنیم که به جز منطقه قطب جنوب، می‌توانیم از همه نقاط خشکی زمین استفاده کنیم، اینفوگرافیک دوشانت نشان می‌دهد که به سبک زندگی مردم کشورهای مختلف،‌ ما به چه‌قدر زمین برای کل جمعیت فعلی نیاز داشتیم،‌ کم‌تراز آن‌چه واقعا داریم یا چندین برابر!

تاثیر تاشعشعات تلفن همراه بر خواب انسان

تحقیقات نشان داده تشعشعات منتشر شده از تلفن‌های همراه روی خواب افراد تاثیر می‌گذارد.
اکثر کاربران موقع خواب آخرین کاری که انجام می‌دهند بررسی گوشی تلفن همراه‌شان است که گاهی برای چک کردن پیام‌های ایمیل یا پیامک‌های دریافتی و بررسی شبکه‌های اجتماعی است یا تنظیم ساعت برای بیدار شدن از خواب در هنگام صبح است.

اکثر کارشناسان بارها هشدار داده‌اند که تشعشعات ناشی از تلفن‌های همراه روی مغز افراد اثر می‌گذارد و باعث بروز مشکلاتی برای آنها می‌شود.
بر این اساس گفته می‌شود تشعشعات ناشی از تلفن‌های همراه باعث می‌شود زمان بیشتری طول بکشد که فرد به خواب برود و از سوی دیگر میزان خواب عمیق در افرادی که معمولا از گوشی‌های موبایل استفاده می‌کنند کمتر است.
مطالعات نشان داده که فرکانس‌های ۸۸۴ مگاهرتز بی‌سیم ناشی از تلفن‌های همراه روی خواب افراد تاثیر می‌گذارد و باعث بی‌خوابی و کم‌خوابی آنها می‌شود.
همچنین وابستگی کاربران به گوشی‌های موبایل به گونه‌ای است که حتی زمان خواب هم نمی‌توانند از این دستگاه‌ها جدا شوند، به طوری که در طول شب گاهی چندین بار بیدار شده و ساعت یا پیام‌های دریافت خود را چک می‌کنند.
بر این اساس گفته می‌شود این دستگاه‌ها باعث بروز اختلال در خواب افراد، ایجاد استرس و افسردگی در میان جوانان و نوجوان می‌شود.
تحقیقات نشان داده که سه چهارم افرادی که میانگین سنی ۱۸ تا ۴۴ سال دارند بدون تلفن‌های همراه به رختخواب نمی‌روند و فقط افراد بالای ۶۵ سال گوشی‌های خود را هنگام خواب در اتاق یا فضای دیگری رها می‌کنند.

دانش خود را افزون کنید

آيا مي دانيد بدن جوجه تيغي در هنگام تولد حالت ژله اي دارد و حتي ممكن است در حين تولد، نيمي از بدنش توسط تيغهاي بدن مادر كنده شود؛ اما تا قبل از یک هفتگی، بدنش كاملاً ترميم مي شود؟

آيا مي دانيد سگ از نژاد اسب است و خود اسب هم از نژاد ماموت يا همين فيلهاي امروزي است؟

آيا مي دانيد ضريب هوشي نوزاد انسان در سه روز اول تولد بيش از هفتصد و پنجاه است اما اين مقدار از روز چهارم به سرعت پايين مي آيد؟ و آيا مي دانيد با كمك اين هوش است که نوزاد سينه مادر را به روش استنتاجي پيدا مي كند و در واقع به اين نتيجه مي رسد كه بايد سينه را بمكد؟

آيا مي دانيد يك نوع سمندر در آفريقا وجود دارد كه تحمل شانزده هزار ولت برق با شدت جريان پنجاه هرتز را دارد و در اين حالت بدنش تنها نوري معادل يك لامپ 70 وات توليد مي كند؟

آيا مي دانيد زرافه ها در اصل گوشتخوار هستند اما به دليل عدم توانايي در بلعيدن غذا از روي زمين به دليل داشتن مري طولاني و نداشتن اندام مناسب برای شكار، گياه خواري مي كنند و به همين دليل يك زرافه در تمام طول عمر خود سوء هاضمه دارد؟

آيا مي دانيد در قطب شمال تنها دو ماه از تابستان امكان آتش روشن كردن در فضای آزاد وجود دارد و در بقيه ايام سال به دليل سرماي شديد، آتش به صورت تكه هاي بلور در آمده و خورد مي شود؟

آيا مي دانيد اگر بتوانید سر خود را سه بار پشت سر هم و در زمانی کمتر از 10 ثانیه محكم به ديوار بكوبيد، میگرنتان خوب می شود و اصلاً دردتان نمی گيرد؟

آيا مي دانيد اگر در هنگام چشم درد، بتوانید به کمک انگشت سبابه، چشمتان را از حدقه دربياوريد، دردتان برطرف شده و در کمتر از یک ساعت، یک چشم جدید به جای آن در می آید؟

آيا مي دانيد اگر پیش من بياييد تا من يك اردنگی محکم به شما بزنم، تمام بیماری ها و سموم بدنتان دفع مي شود؟

آيا مي دانيد كه همه اينها چرت و پرت بود؟


آيا مي دانيد هرچه الآن در دلتان نسبت به من گفتيد، خودتان هستيد؟


آيا مي دانيد هرچه در اينترنت به دستتان رسيد را نبايد باور كنيد چون شما عقل داريد؟

آیا میدانید که با وجود اینکه فهمیده اید که اُسگُل شده اید، چرا دارید این متن را تا آخر میخوانید؟

نام ایران در کدام رکوردهای گینس ثبت شده است؟

هر از چندگاهی متنی شامل آمار و لیستی از رکوردهای ایرانی ثبت شده در گینس در فضای مجازی منتشر می شود.
از بیشترین تولید پسته، خاویار، خانواده توت، زعفران، زرشک، میوه آلویی تا کهن ترین کشور دنیا.
از بالاترین دمای ثبت شده روی سطح زمین تا بیشترین تلفات انسانی در سرما و کولاک برفی
از بزرگترین واردکننده گندم تا بیشترین فرار مغزها
از بیشترین مصرف تریاک و هرویین تا بزرگترین منابع روی در جهان.
از بزرگترین سیستم بانکی اسلامی تا بیشترین آمار بیماران مبتلا به سرطان در جهان
این داستان اینقدر همه گیر شده است که علاوه بر پیج های فیس بوکی و وبلاگها حتی در خبرگزاری های ایرانی نیز کپی و پیست شده است. نمونه های زیر را ببینید:
پارسینه: ۳۶ رکورد اختصاصی ایران در جهان چیست؟
کپی مطلب فوق در عصر ایران : ۳۶ رکورد اختصاصی ایران در جهان؛ از خاویار تا سرطان!

اما کدامیک از این رکوردها  واقعاً در گینس ثیت شده اند؟

اخیرا سایت خبری دویچه وله در گزارشی به ذکر تمامی مواردی که در کتاب رکوردهای گینس نامی از ایران برده شده است پرداخته است.

برای اطمینان تصمیم گرفتیم تمام رکوردهایی که در آن نامی از ایران برده شده است را در سایت رسمی رکوردهای گینس جستجو کنیم. نتیجه این بود:

تنها در ۲۷ رکورد از ایران نام برده شده است که بعضی از آنها اصلا متعلق به ایران یا ایرانی ها نیستند.

این ۲۷ رکوردی که نام ایران در آنها ذکر شده است به این شرح هستند:

۱- جوانترین برنده مسابقات بولینگ یک جوان ۱۹ ساله فیلیپینی که رکوردش را در مسابقات ۱۹۵۷ تهران ثبت کرده است.

۲- اولین تولید شراب: تاریخ تولید و مصرف اولین شراب را ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد و در عراق امروزی می‌دانند، اما اولین بار در حفاری های ۱۹۶۸ در ایران سفال هایی کشف شده که برای شراب استفاده شده و تاریخ آن به ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد می‌رسد. بایستی بدانید که اولین بار ۳۰۰۰ سال پیش مصریان روش تهیه شراب را مدون کردند.

۳- عروسکی که بیشترین سفر را در دنیا کرده است یک خرس عروسکی بود که ۶۳۷هزار کیلومتر در سراسر جهان سفر کرده و در این میان از ایران نیز گذشته است

۴- پیچیده ترین کرم اینترنتی که برای حمله به تاسیسات هسته ای استفاده شده استاکس نت نام دارد که برای حمله به تاسیسات هسته ای بوشهر و نطنز ساخته شد.

۵-بیشترین بازی همزمان شطرنج در دنیا اختصاص دارد به استاد بزرگ این عرصه احسان قائم مقامی که با ۶۱۴ نفر همزمان بازی کرد که ۹۷ درصد این افراد را برد.

6-مهدی حب درویش در شهر دبی امارات متحده عربی توانست در یک دقیقه ۱۴۴ بار با توپ تنیس رکورد سرعتی روپایی را ثبت کند.

۷-طولانی ترین سفر با ماشین سه چرخه توسط دو آلمانی به مسافت ۳۷ هزار کیلومتر ثبت شده که از ایران نیز گذشته اند.

۸-طولانی ترین سابقه داوری به مدت ۲۷ سال مربوط به یک داور لبنانی است. او اظهار داشته که سخت ترین کار داوری اش مسابقه ایران و ترکیه در ۱۹۶۷ میان ایران و ترکیه بوده که ۸ کارت زرد و دو کارت قرمز در پی داشته.

۹-بزرگترین کشتی جهان یک نفت کش است که در میانه جنگ ایران و عراق آسیب دیده است.

۱۰-بزرگترین جمعیت شرکت کننده در تشییع جنازه که در مراسم تدفین امام خمینی از سوی مسئولین ایرانی حدود ۱۰ میلیون نفر اعلام شده است.

11-بزرگترین فوران چاه نفت در تاریخ مربوط به نشت چاه نفتی در نزدیکی شهر قم در سال ۱۳۳۵ است که سه ماه ادامه داشت. این فوران روزی ۱۲۵هزار بشکه بود و ارتفاع آن به ۵۲ متر می‌رسید.




12-کشوری که بیشترین میزان درامد ناخالص داخلی را صرف بودجه نظامی میکند عمان است که ۱۱ درصد درآمد کشور را صرف خرید سلاح و آمادگی ارتش میکند و همسایه ایران است.

۱۳-بزرگ‌ترین فرش دستباف دنیا ایرانی است که با پنج هزار و ۶۳۴ متر مربع مساحت در مسجد شیخ زائد ابوظبی گسترانده شده است.




14-امپراطوری هخامنشیان به عنوان بزرگترین امپراطوری جهان از نظر جمعیت نام برده شده است. بیش از ۴۹ میلیون نفر از ۱۱۲ میلیون جمعیت جهان آن زمان در این امپراطوری زندگی می‌کردند.





15-بزرگترین کلکسیون کفش متعلق به یک هلندی با ۲۳۲۲ جفن کفش است. کفش مورد علاقه او از میان این همه کفش، پاپوش یک زن از عشایر حومه شیراز است که کفش های عروسی خود را با زینت های بیابانی به او بخشیده است.

۱۶-بیشترین میزان اعدام نوجوانان مربوط به ایران است.

۱۷-رکورد بالا بردن سنگین ترین وزنه جهان همچنان در اختیار حسین رضازاده از ایران است.




18-گرچه هلند سرزمین آسیاب های بادی نامیده می شود اما اولین آسیاب بادی در قرن هفتم در ایران استفاده شده است.

۱۹-اولین توریست فضایی زن، انوشه انصاری یک زن امریکایی ایرانی تبار است.




20-یکی از دانشمندان دانشگاه پنسیلوانیا سفالی در منطقه بین النهرین کشف کرد که نشان می‌دهد ۵۰۰۰ سال پیش در آن منطقه که جزو ایران بوده اولین کوکتیل (مشروبات ترکیبی) ساخته شده است.

۲۱- محمدحسین کبادی، شناگر اهل استان هرمزگان موفق شد در مدت ۸۵ روز و طی‌ مسیر یک هزار و ۱۰۰کیلومتر رکورد اولین و سریع‌ترین زمان برای شنا در خلیج فارس‌ را ثبت کند.

22- رضا پاک‌روان توانست با دوچرخه در مدت ۱۳ روز از الجزایر به سودان سفر کرده و ۱۷۳۴ کیلومتر را در این زمان طی کند. نام او به عنوان سریعترین عبور از صحرا با دوچرخه ثبت شده است.



23-رکورد طولانی ترین نقاشی متعلق به کودکان همدانی با ۴ کیلومتر از سیره پیامبر اسلام بود که سال ۲۰۱۱ توسط کودکان اریتره شکسته شد.

۲۴-گرانترین خاویار جهان که گرانترین غذای جهان نیز به شمار می رود خاویار ایرانی �#1575;لماس�است که به قیمت کیلویی ۳۴ هزار دلار فروحته می‌شود و از ماهی های خاویاری دریای خزر بدست می آید.

۲۵- کوچکترین گربه جهان یک گربه ایرانی-هیمالیایی است

۲۶-اولین رمزنگاری به گفته هرودت توسط ایرانیان و با خالکوبی روی سر سربازان انجام میشده است.

۲۷-بزرگترین جنگ دریایی دوران باستان میان ایران و یونان در سال ۴۸۰ پیش از میلاد روی داده است.